AMCRA werd in 2012 opgericht door BFA, de landbouworganisaties, de farmaceutische sector, dierenartsen, de overheid en wetenschappers. Doel van dit kenniscentrum is een duurzaam antibioticabeleid te bereiken bij de dieren om de bedreiging van antibioticumresistentie zowel voor mens en dier onder controle te houden. Sinds hun oprichting heeft AMCRA al heel wat verwezenlijkt. Naast de verschillende adviezen die geformuleerd werden rond de reductie van het antibioticumgebruik, heeft AMCRA ook een sensibiliseringscampagne, waarover u meer kunt lezen via  www.amcra.be/nl/nieuws/verantwoord-antibioticagebruik.

De leden van AMCRA stelden in 2014 ook samen het Visieplan 2020 op. Dit plan omvat 10 streefdoelen en actiepunten, en formuleert 3 concrete targets (met 2011 als referentiejaar):

1. 50% minder antibioticumgebruik tegen 2020

2. 75% minder van de meest kritisch belangrijke antibiotica tegen 2020

3. 50% minder AB gemedicineerde voeders tegen 2017

 Activiteiten en realisaties met betrekking tot reductie van antibioticagebruik en -resistentie in de diergeneeskunde in België in 2017

 Antibioticaverkoopscijfers bij dieren in België voor 2017 (BelVet-SAC)

Dankzij de verschillende geleverde inspanningen werd er sinds 2011 een daling van het antibioticagebruik via gemedicineerde voeders gerealiseerd van 14,9%. Dit betekent dat er in 2016 en 2017 telkens een reductie van 18% noodzakelijk is om de beoogde doelstellingen te halen. BFA heeft daarom bijkomende maatregelen genomen voor de gemedicineerde voeders met antibiotica.

1. Sinds 1 oktober 2015: de Belgische mengvoederindustrie aanvaardt geen voorschriften meer voor de productie van met antibiotica gemedicineerde voeders voor vleesvarkens vanaf 15 weken ouderdom.

2. Sinds 1 januari 2016: de Belgische mengvoederindustrie aanvaardt enkel nog voorschriften van bedrijfsbegeleidende dierenartsen voor de productie van gemedicineerde voeders met antibiotica.

3. Sinds 1 oktober 2016: de Belgische mengvoederindustrie aanvaardt enkel nog elektronische voorschriften voor de productie van gemedicineerde voeders met antibiotica. Papieren voorschriften worden met andere woorden niet meer gehonoreerd.

Dit stappenplan werd aangevuld in het Convenant Gemedicineerde voeders, dat in 2016 opnieuw werd ondertekend door BFA en de overheid.

Op 30 juni 2016 ondertekenden de Federale Overheid en de betrokken sectorpartners (AMCRA, dierenartsen, landbouworganisaties, geneesmiddelenindustrie, BFA, lastenboekbeheerders en dierengezondheidsverenigingen ARSIA-DGZ) een convenant rond de vermindering van het antibioticagebruik in de dierlijke sector.

Doel hiervan is de gemeenschappelijke reductiedoelstellingen na te streven en ook de sectoren te ondersteunen om deze te bereiken via co-regulatie. Naast de verschillende initiatieven van de sector, heeft de overheid in dit convenant 2 maatregelen genomen voor de verdere ondersteuning van de gemeenschappelijke doelstellingen.

1. het voorzichtig gebruik van kritische antibiotica
2. de centrale registratie van het antibioticagebruik

Deze maatregelen zijn ook opgenomen in het nieuwe Koninklijk Besluit over de voorwaarden voor het gebruik van geneesmiddelen door de dierenartsen en door de verantwoordelijken van de dieren (ter vervanging van het KB van 23 mei 2000).

 Lees hierover meer in de brochure De strijd tegen antibioticaresistentie
 

BFA heeft in 2013 een Actieplan Antibioticareductie uitgewerkt, dat 4 hoofddoelen uitwerkt.

1. Promoten van goede praktijk en sensibiliseren van de actoren binnen de diervoederketen
Hiervoor organiseert de sector regelmatig opleidingen en informatiesessies, o.a. over het fijndoseersysteem (FDS), het Convenant Gemedicineerde voeders, enz. Daarnaast ondersteunt BFA ook initiatieven van derden (vb. studiedagen van AMCRA (het Anti-microbial Consumption and Resistance in Animals), zodanig dat een zo breed mogelijke doelgroep wordt bereikt (dierenartsen, overheid, fabrikanten, enz.).

2. Ontwikkelen van alternatieven voor antibiotica
BFA werkt mee aan de ontwikkeling van alternatieven voor antibiotica, waaronder de onderzoeken rond het gebruik van zinkoxide (ZnO) als veterinaire premix. Lees ook onze rubriek over het Convenant Zink.

3. Omkadering versterken en risicopraktijken reduceren
Via brochures/folders tracht men een duidelijk antwoord te bieden op vragen zoals Hoe meet ik versleping? Hoe bepaal ik de productievolgorde? Heb ik alternatieven?
Hieronder valt het elektronisch voorschrijven van gemedicineerde voeders en de reductie van risicopraktijken. Lees ook onze rubriek over het Convenant Gemedicineerde voeders en het Fijndoseersysteem.

4. Meten is weten: registratie van het gebruik van gemedicineerde voormengsels
BFA voert bij haar leden jaarlijks een enquête uit over de productie van gemedicineerde voeders en over het gebruik van gemedicineerde voormengsels en actieve substanties. Daarnaast ondersteunt BFA ook initiatieven over datacollectie binnen kwaliteitssystemen zoals Belpork en Belplume.

Sanitel-MED

Om het antibioticagebruik te kunnen meten en te helpen bijsturen wordt er binnen de sector hard gewerkt aan tools voor registratie, verwerking, vulgarisatie, sensibilisering,…

Het FAGG werkt samen met het FAVV aan een nationale database, Sanitel-MED, waarin de bedrijfsbegeleidende dierenartsen het antibioticaverbruik per bedrijf en per diersoort kunnen ingeven. Via dit systeem, dat in de loop van 2016 operationeel moet zijn, zal elk bedrijf een rapport ontvangen waarmee ze hun antibioticaverbruik t.o.v. andere bedrijven kunnen vergelijken en samen met hun bedrijfsbegeleidende dierenarts bijsturen waar nodig.
 

Belpork

Belpork ontwikkelde in 2014 eveneens een databank, het AB-register, waarmee het antibioticagebruik per bedrijf kan worden gemeten en de varkensbedrijven individueel gesensibiliseerd kunnen worden voor een lager antibioticagebruik. Meer informatie hierover leest u in de Leidraad Antibioticamonitoring Verschaffers, beschikbaar op de website van Belpork.

De reeds geregistreerde gegevens werden ondertussen geanalyseerd en per bedrijf werd een rapport/advies opgesteld met hun respectievelijke gegevens. In een volgende stap zullen ook de bedrijfsbegeleidende dierenartsen een rapport ontvangen van de bedrijven die ze adviseren.

 V&A AB-registratie Belpork.

Daarnaast werkt Belpork ook voor Belplume aan een antibioticaregistratietool, in afwachting dat de antibioticaregistratietool in een nieuwe structuur wordt opgenomen.

Voor de volledige sector is stoppen met antibiotica een illusie, maar met minder kan het zeker wel. Dit blijkt trouwens ook uit het Red AB-project van Boerenbond, waarbij op varkensbedrijven tot 50% en op pluimveebedrijven tot 20% minder antibiotica gebruikt werden zonder dat de gezondheid van de dieren daaronder leed. Uit het onderzoek bleek zelfs dat sommige bedrijven betere productieresultaten behaalden.